Estâdeijee uáivádâspargo

Mij vuáváp, stivrip já ovdedep estâdeijee uáivádâspargo kieldâin já kuávluin ohtsâšpargoost eres virgeomâháiguin, kuávlutuáimeiguin já ornijdumijguin. Sosiaal- já tiervâsvuotâministeriö joođeet estâdeijee uáivádáspargo väldikodálávt, ko vist Tiervâsvuođâ já pyereestvaijeem lájádâs stivree já oovded.

Aalmuglâš estâdeijee uáivádáspargo toimâohjelm olášut laavâ estâdeijee uáivádáspargo ornimist. Toimâohjelm siskeeld kuávluhaldâttâhvirgádâhkuáhtásii olášuttem já mittomeerijd paargon.

Mij stivrip já tuárjup estâdeijee uáivádáspargo kuávlulávt. Estâdeijee uáivádâspaargon lii rahtum kuávlulâš koordinistmân vuáđuduvvee malli, mast kuávluhaldâttâhvirgáduvâin lii kuávdáš rooli.

Kuávluhaldâttâhvirgáduvah

  • stivrejeh já tuárjuh estâdeijee uáivádáspargo
  • vuávájeh já ovdedeh tom ohtsâšpargoost eres virgeomâháiguin já siärvusijguin 
  • tuárjuh toimâkuávlus kieldâid estâdeijee uáivádáspargo olášutmist já oovdedmist.

Kuávluhaldâttâhvirgáduvâi kuávdáš stivrim já torjuu vyevih láá

  • kieldâin tuáimee ohtâvuotâulmui viärmáduv paijeentoollâm
  • munedeijee kocceem, stivrim já kieldâkollimeh
  • kuávlulij tiletiäđui já huámášuumij čokkim
  • ohtsâšpargočuákkimeh já škovliittâsah

Jyehi kuávluhaldâttâhvirgáduvâst lii pajetärhisteijee, kiän ohtân pargouássin lii estâdeijee uáivádáspargo koordinistem, stivrim já munedeijee kocceem kuávlustis. Suu toorjân tuáimá kuávlulâš haldâttuv rasteldittee pargojuávkku, mon pargoid kulá estâdeijee uáivádáspargo ovdedem, čuávvum já árvuštâllâm sehe kuávlulii koordinistem tuárjum.

Kieldâin lii estâdeijee uáivádáspargoost laavâst asâttum kenigâsvuotâ. Mij stivrip taam laavâst asâttum kenigâsvuođâ olášuttem.  Maaŋgâsuorgâg, luhostum estâdeijee uáivádáspargo váátá tuáimee ráhtusijd, mättim, tuárvi palvâlusâid já estâdeijee uáivádáspargo resursistem. 

Estâdeijee uáivádáspargo lii uáivádâsâi tovâttem hááitui estâdem já kepidem. Mittomeerrin lii kepidiđ uáivádâsâi kojâlduv, finnimvuođâ, fáálu já uáivádâshááituid. Taan lasseen halijdep ovdediđ tiervâsvuođâ, torvolâšvuođâ já pyereestvaijeem.

Estâdeijee uáivádáspargo čuáccá alkoholân, narkotiikân, tubákkân já eres uáivádumán onnum amnâsáid. Ruttâspellâsorjoovuotâ já eres toimâliih sorjoovuođah kuleh meiddei taan paargon.