Äʹššneeʹǩǩ sââʹjj da vuõiggâdvuõđ

Sosiaalhuâl äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt vuäǯǯad sosiaalhuâl tuejjeeʹjest tääʹzzes peäʹlnn šiõǥǥ sosiaalhuâl da šiõǥǥ âânnmõõžž čårstummužtää. Äʹššneeʹǩǩ âlgg ââʹnned nuʹtt, što suu väimmjurddi da privattvuõđ ââʹnet ciistâst da što suu ooumažäärv jeät neeuʹrtuku. 

Ko sosiaalhuâl tuejjeet, âlgg väʹldded lokku äʹššneeʹǩǩ tuäivvmõõžžid, vuäinalm, ouddõõzz da individuaalʼlaž taarbid di suu jieʹnnǩiõl da kulttuurtuâǥǥa. 

Sosiaalhuâl äʹššneeʹǩǩ vuõiggâdvuõđid da õõlǥtemvuõđid meäʹrtõõlât lääʹjjest sosiaalhuâl äʹššneeʹǩǩ sââʹjest da vuõiggâdvuõđin. Tät äʹššneǩlääʹǩǩ kuâskk nuʹtt õõlmâs ko še privatt sosiaalhuâl.

Vuõiggâdvuõđ da õõlǥtemvuõđAsset

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt vuäǯǯad tääʹzzes peäʹlnn šiõǥǥ sosiaalhuâl.

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt šiõǥǥ âânnmõʹšše nuʹtt, što suu ooumažäärv, väimmjurddi da privattvuõđ ââʹnet ciistâst.

Äʹššneeʹǩǩ tuäivvmõõžžid, vuäinalm, ouddõõzz da individuaalʼlaž taarbid di jieʹnnǩiõl da kulttuurtuâǥǥa âlgg väʹldded lokku, ko tuejjeet sosiaalhuâl.

Äʹššneeʹǩǩ jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ âlgg ââʹnned ciistâst. 

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt vuässõõttâd da vaaikted kääzzkõõzzees plaanmõʹšše da tuejjummša. Jõs tiuddâkksâž äʹššneǩ ij pââʹst vuässõõttâd da vaaikted kääzzkõõzzees plaanmõʹšše da tuejjummša, äʹššneeʹǩǩ täätt âlgg seʹlvvted õhttsažtuâjast suu lääǥǥlaž eeʹttkõʹsttjin, roodnairuåđin leʹbe jeeʹres õõldâsoummin. Vueʹllâkksaž äʹššneeʹǩǩ vuäinalm âlgg väʹldded lokku suu ââʹjj da ouddnemtääʹzz meâldlânji.

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt vuäǯǯad čiõlǥtõõzz vuõiggâdvuõđines da õõlǥtemvuõđines, tåimmvaajtõsmääinain da tõi vaaiktõõzzin di jeeʹres ääʹššest miârkteei aaʹššin.

Äʹššneǩ vuäǯǯ tobdstõõttâd suʹst ruõkkum teâđaid da raukkâd vââǥǥlaž teâđai teevvmõõžž. Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt vuäǯǯad teâđaid ääʹššvuäzzlažsââʹj vuâđald äʹššǩeeʹrjest, kååʹtt vuäitt leʹbe lij vuäittam vaaikted suu ääʹšš ǩiõttʼtõõllma.

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt vuäǯǯad tuʹmmstõõǥǥ leʹbe suåppmõõžž sosiaalhuâl jäʹrjstummšest ǩeerjlânji.

Äʹššnekka âlgg väʹlddvuâkkõõzz mieʹldd tuejjeed äʹššneǩ- leʹbe kääzzkâʹsttemplaan.

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt ooccâd tuʹmmstõʹǩǩe muttâz tõnnalla ko muuttâsooccâmvuäʹppõõzzâst mušttlet. Muuttâsooccâmvuäʹppõs lij tuʹmmstõõǥǥ meâlddõssân.

Äʹššneeʹǩǩest lij vuõiggâdvuõtt tuejjeed mušttʼtõõzz âânnmõõžžstes sosiaalhuâl tåimmjuâkkaz vaʹstteei ooumže leʹbe sosiaalhuâl jååʹđteei veeʹrjtuõʹllʼjeeja. Suʹst lij vuõiggâdvuõtt kueʹddlâʹstted še jiijjâs vuuʹd vuʹvddvaaldâšmkonttra.

Kueʹddelm jiijjâs vuuʹd vuʹvddvaaldâšmkonttra 

Kååʹdd sosiaaläʹššooumaž oudd äʹššnekka teâđ suu vuõiggâdvuõđin da vieʹǩǩat taarb mieʹldd äʹššneeʹǩǩ ouddmiârkkân mušttʼtõõzz tuejjummšest.

Äʹššneeʹǩǩest lij õõlǥtemvuõtt uʹvdded sosiaalhuâl jäʹrjstummšest da tuejjummšest tarbbsallaš teâđaid.

Jõs äʹššneǩ ǩiõččlâstt, što lij šõddâm puästtad õnnum leʹbe jõs son taarbaš vuäʹppõõzzid äʹššneeʹǩǩ vuõiggâdvuõđin da õõlǥtemvuõđin, kooʹddi sosiaaläʹššoummu vieʹǩǩte suu vuõss-sââʹjest. Sosiaaläʹššooumaž kääzzkâstt nuʹtt õõlmâs ko še privatt sosiaalhuâl äʹššniiʹǩǩid. Äʹššniiʹǩǩi roodnairuåđ da jeeʹres õõldâsoummu vuäiʹtte še leeʹd õhttvuõđâst sosiaaläʹššooumže.

Sosiaaläʹššoummu tuâj vuâđđâʹvve nuʹtt sarnnum äʹššneǩläkka, koon mieʹldd sosiaaläʹššooumaž

  • vuäʹppast sosiaalhuâl äʹššneeʹǩǩ suu sâjja da vuõiggâdvuõđid õhttneei aaʹššin
  • vieʹǩǩat äʹššneeʹǩǩ taarb mieʹldd tuejjeed mušttʼtõõzz âânnmõõžžstes sosiaalhuâl tåimmjuâkkaz vaʹstteei ooumže leʹbe sosiaalhuâl jååʹđteei veeʹrjtuõʹllʼjeeja
  • teâđat äʹššneeʹǩǩ vuõiggâdvuõđin
  • tåimm muđoi še äʹššneeʹǩǩ vuõiggâdvuõđi oouʹdeem da tieuʹddem diõtt
  • seuʹrrai äʹššniiʹǩǩi vuõiggâdvuõđi da sââʹj ouddnummuž kååʹddest da oudd tõʹst čiõlǥtõõzz juõʹǩǩ eeʹjj kåʹddhalltõʹsse.

Sosiaaläʹššoummu tuâjj lij vuäʹppõõzz uʹvddi. Äʹššooumaž ij tuejjed tuʹmmstõõǥǥid ni miõđ ouddõõzzid. Son ij vueiʹt ni muʹtted veʹrǧǧneeʹǩǩ tuʹmmjem tuʹmmstõõǥǥid.

Sosiaaläʹššoummust vuäitak kõõččâd vuäʹppõõzzid sosiaalkääzzkõõzzid kuõskki mušttʼtõõzz leʹbe tuʹmmstõõǥǥ kuõskki läittmõõžž tuejjummšest. Kååddad sosiaaläʹššoummu õhttvuõtt-teâđaid vuäǯǯak kååʹdd teʹlfonkuvddlõõzzâst da täujja še kååʹdd neʹttseeidain.