Birasdearvvasvuohta
Guovlohálddahus (AVI) lea birasdearvvasvuođafuolahusa guovlolaš gohcineiseváldi. Ulbmilin lea dorvvolaš eallinbirrasa ja buriid ja dásseárvosaš birasdearvvasvuođabálvalusaid dorvvasteapmi álbmogii. Doaibmiolbmuide ja elliid buorredili dorvvasteapmi.
Avi stivre ja guorahalla birasdearvvasvuođafuolahusa gieldda dási gohcima, gohcá ieš sihke doaibmá dihto lobiid ja almmuhusaid giehtadallin. AVI giehtadalla gielddaid birasdearvvasvuođa eiseváldiid doaimmain dahkkon váidalusaid ja guoddalusaid .
Gohcima ulbmilat
Birasdearvvasvuođafuolahusa bargun lea suodjalit álbmoga buotlágan birasvárain. Ulbmilin lea jugahahtti čáhci , dearvvaslaš ássan- ja eallinbiras, dorvvolaš borrangálvvut, kemikálat, golahusdávvirat, dearvvas- ja buorre dilis orru eallit sihke doaibmi elliiddálkkodanfuolahus. Gohcimin birasdearvvasvuođafuolahusa lágaid čuovvuma sihkkarastojuvvo, ahte doaimmat mat váikkuhit birrasii leta plánaid mielde dahkkon ja doaibma hárjehuvvo dorvvolaččat ja riskkaid geahpedeamin.
Birasdearvvasvuođafuolahussii gullet čuvvovaš bargoollisvuođat:
- borramušgálvvuid gohcin
- elliid dearvvasvuohta ja buorre dilli
- kemikálagohcin
- golahusdorvvolašvuođagohcin
- dearvvasvuođasuodjaleamigohcin
- duhppatlága gohcin
Gohcineiseváldit
Váldoovddasfástádus birasdearvvasvuođafuolahusa gohcimis lea geavatlaččat gielddain. Gielddaid gohcineiseváldin doaibmá máŋggalahtot organa omd. lávdegoddi.
Geavatlaš gohcima dikšot ee. šibitdoaktárat, dearvvasvuođadárkkisteaddjit sihke dearvvasvuođa-ja birasinšeneuvrrat, geaidda lávdegoddi lea delegeren oasi válddis.
Láhkamearrádusat gáibidit gielddain dárbbaslaš gohcinresurssaid ja gohcin dikšojuvvoge dábálaččat stuorit birasdearvvasvuođafuolahusagohcin ovttadagain go ovttaskas gielddain. Dat addet čilgehusa doaimmaidis birra, mat guskket birasdearvvasvuođa. Gohcin dahkko plánaid vuođul sihke gohcinovttadagaide váldojuvvon oktavuođaalmmuhusaid geažil.
AVI stivre birasdearvvasvuođafuolahusa gielddadási birasgohcima, guorahalla birasdearvvasvuođafuolahusa ordnema gielddain ja gohcá dan ollášuhttima. Stivremin dorjojuvvo gielddadási gohcineiseválddi máhtima addimin dulkonveahki birasdearvvasvuođafuolahusa lágaid čuovvumis, ordnemin bargočoahkkimii ja skuvlejumi sihke erenomaš stivrendárkkistusaid ja auditeremii gohcinovttadagaide.
AVI fástida guovlolaččat šibitdávdalága vuođul válmmašvuođa ja gielddaid birasdearvvasfuolahusa ráhkkananplánema stivremin. Čuovvu borramušgálvvuid ja čázi bokte leavvi epidemiijaid guovllustis.
AVI giehtadalla gielddaid birasdearvvasvuođafuolahusa gohcineiseváldi doaimmain dáhkkon guoddalusaid sihke doaibmá dihto birasdearvvasvuođafuolahusa lobiid ja almmuhusaid giehtadallin. Oassi doaimmain lea addojuvvon ovttaskas guovlohálddahussii nugo boazonjuovahagaid dohkkeheapmi ja gohcin Lappi AVIi. Hávdádeapmai laktašuvvi áššiid dikšu Nuorta-Suoma AVI.
Guđege AVI addá čilgehusa doaimmaidis birra birasdearvvasvuođafuolahusa gohcinplánas.
Gohcinplánas váldojuvvo vuhtii stáhta birasdearvvasvuođafuolahus biebmogálvvuid, šibihiid dearvvasvuođa ja buorre dili gohcin sihke golaheaddjidorvvolašvuođagohcin.
Birasdearvvasvuođafuolahusa gohcet AVIs birasdearvvasvuođafuolahusa bajit dárkkisteaddjit ja leana šibitdoaktarat
Birasdearvvasvuođafuolahusas leat golbma guovddášvirgedoaimmahaga, mat stivrejit AVI ja gielddaid birasdearvvasvuođafuolahusa gohcinovttadagaid doaimmaid. Guovddášvirgedoaimmahagat leat Sosiála- ja dearvvasvuođafuolahusa lohpe – ja gohcinvirgedoaimmahus Valvira, Borramušgálvodorvovirgedoaimmahat Evira sihke Dorvo- ja kemikálavirgedoaimmahat Tukes.
Guovddášvirgedoaimmahagat plánejit ovttas riika dási birasdearvvasvuođafuolahusa gohcinprográmma, mii váldojuvvo vuhtii gielddaid gohcinovttadagaid ja AVI birasdearvvasvuođafuolahusa gohcinplánain.
Birasdearvvasvuođafuolahusa alimus váldi ja lágaválmmaštallan gullojit njeallji ministeriijai, sosiála- ja dearvvasvuođaministeriijai (STM), eanan- ja meahccedoalloministeriijai (MMM), bargo-ja fidnoministeriijai (TEM) ja birasministeriijai (YM).